Boşanmanın mali sonuçlarından biri olan yoksulluk nafakası 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 175. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, şartları oluştuğunda boşanma sonrası yoksulluğa düşecek olan eski eşe geçimi için diğer taraf malî gücü oranında ve süresiz olarak nafaka ödeyecektir. Tebliğim ‘yoksulluk’ kavramından ne anlaşılması gerektiği üzerinde durduktan sonra ‘süresizlik’ hususunu değerlendirecektir. Nafaka alacaklısının nafaka talebini belirli bir süreyle sınırlamadığı durumda yoksulluk nafakasına süresiz olarak hükmedilir. Yargıtay’ın görüşü hâkimin nafaka süresini sınırlama noktasında takdir yetkisi bulunmadığı yönündedir. Bu da uygulamada hakkaniyete aykırı sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Hatta maddede geçen ‘süresiz olarak’ teriminin iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulmuştur. Tebliğim gerek kamuoyunda gerek doktrinde tartışma konusu olan süresiz nafaka düzenlemesini yargı kararları çerçevesinde ve 14 Mayıs 2016 tarihinde yayınlanan Aile Bütünlüğünü Olumsuz Etkileyen Unsurlar ile Boşanma Olaylarının Araştırılması ve Aile Kurumunun Güçlendirilmesi İçin Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyon Raporunda yer alan öneriler kapsamında incelemeyi amaçlamaktadır. Bu noktada 22 Ekim 2020 tarihinde yayınlanan Adalet Bakanlığı’nın yoksulluk nafakasıyla ilgili son tasarısı üzerinde de durulacak ve güncel metin incelenecektir.
Tebliğimin ikinci kısmı İngiliz hukukundaki nafaka düzenlemesine ayrılmıştır. İngiltere’de boşanma sonrasındaki temel ilke clean break ilkesi olup buna göre her eş kendi geçimini sağlamakla yükümlüdür. Eşlerden biri boşanma sonrasında kendi geçimini sağlayamayacak durumda ise spousal maintenance adı verilen eş nafakası ödenebilir. Söz konusu nafaka bakımından süresizlik istisnai bir uygulamadır. Bu kapsamda eş nafakasının hangi durumlarda ve ne kadar süreyle ödeneceği ile nafakanın miktarının hangi unsurlar dikkate alınarak belirlendiği hususları tartışılacaktır.
LLB (İstanbul), LLM (UEA/İngiltere), PhD (QMUL/İngiltere). ORCID ID: 0000-0002-4741-2171