Vakıflar Kanununa 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunun 50. maddesi[1] ile eklenen geçici 12. maddeye göre; “1/1/1990 tarihinden bu maddenin yayımı tarihine kadar Genel Müdürlüğün dağıtılma talebiyle açtığı dava sonucunda dağılmasına veya dağıtılmasına karar verilen yeni vakıfların hayatta bulunan kurucularının birlikte başvurusu üzerine vakfın adı ve amacı aynı olmak kaydıyla bin lira kuruluş malvarlığı tahsis edilerek Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre yeni bir vakıf kurulabilir. Kurulan bu vakıflar 4721 sayılı Kanun ve bu Kanun hükümlerine göre faaliyette bulunurlar, ancak kanunla kurulan vakıf statüsünde sayılmazlar. Dağıtılan vakfın Genel Müdürlüğe intikal eden ve hâlihazırda Genel Müdürlük tarafından tasarruf edilen taşınmazları, yeni kurulan vakfa mahkeme siciline tescilinden itibaren üç ay içinde devredilir. Devredilen mallarla ilgili başkaca bir talepte bulunulamaz”. Bu hükmün uygulanması için öncelikle vakfın dağılması ve dağıtılması sebeplerini belirlemek gerekir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 116. maddesinde, Vakıflar Hakkında Tüzük’ün 30 ila 31. maddelerinde ve Vakıflar Yönetmeliği’nin 19. ve 20. maddelerinde vakıfların sona ermesi ve dağıtılması düzenlenmiştir. Bu hükümlere göre, amacının gerçekleşmesi için yeterli malvarlığı bulunmayan vakıfların kendiliğinden sona ereceği ve bu durumda Vakıflar Genel Müdürlüğünün ancak mahkemeden bu hususun tespitini isteyebileceği, ahlaka ya da kanuna aykırı bir amaç için faaliyet gösteren yahut amacı kanuna aykırı hale gelen vakfın ise Vakıflar Genel Müdürlüğünün başvurusu üzerine mahkemece dağıtılacağı ve bu durumda malların Genel Müdürlüğe intikal edeceği düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanununun 116. maddesine benzer bir düzenleme 743 sayılı Medeni Kanunun 81/A maddesinde de yer almıştır. Geçici 12. maddenin uygulanması için, vakfın dağılması ya da dağıtılmış olması yeterli olmamakta aynı zamanda 1/1/1990 tarihinden bu maddenin yayımı tarihine kadar Vakıflar Genel Müdürlüğünün dağıtılma talebiyle açtığı dava sonunda vakfın dağılmış ya da dağıtılmış olmasına karar verilmiş olması gerekmektedir. Biz bu çalışmamızda Geçici 12. maddenin uygulanmasının koşullarını ve uygulamada ortaya çıkan sorunları ayrıntılı şekilde inceledikten sonra ulaştığımız sonuçları belirteceğiz.