Ceza hukukunun uygulanması konusu öğretide genel olarak üç temel müessese çerçevesinde ele alınır: ceza hukukunun zaman bakımından uygulanması, yer bakımından uygulanması ve kişi bakımından uygulanması. Bu kapsam, ceza hukukunun uygulama sınırlarını belirlediği gibi, devlet egemenliğinin bir yansımasını da oluşturur. Aynı zamanda, ceza normunun tatbik edilebilirliğinin sınırlarını tanımlar. Klasik anlayışta devletler, ilgili düzenlemeleri gerçekleştirirken tam ve eksiksiz bir yetkiye sahip olduklarını kabul etmekteyken, günümüzde bu yetkinin uluslararası hukuk ve insan hakları hükümleri doğrultusunda sınırlandırılarak uygulandığı görülmektedir. Zira egemen devletler, uluslararası camianın ve hukukun bir parçası olarak meşruiyetlerini, uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklere uyum göstermeleri ve temel özgürlüklere riayet etmelerinden almaktadır.

Bu durum, devletlerin ceza hukukunun uygulanması konusunda dış sınırlara dikkat ederek zaman, yer ve kişi bakımından uygulanma prensiplerini düzenlemesini zorunlu kılar. Günümüzde iletişim ve ulaşım imkânlarının artması ve “risk toplumu” kavramıyla birlikte ortaya çıkan uluslararası ve sınır aşan karmaşık suç yapıları da bu zorunluluğu pekiştirmektedir. Bu bağlamda, devletlerin en azından ceza hukuklarının uygulanma sınırlarını uyumlu hâle getirmesi, belirtilen nitelikteki suçlulukla mücadele bakımından kaçınılmazdır.

Özellikle kültürel, sosyal ve politik ilişkilerin yüksek düzeyde olduğu veya olması beklenen devletlerde, ceza hukukunun uygulanmasına ilişkin düzenlemelerin karşılaştırmalı olarak incelenmesi ilk aşamada gereklidir. Bu doğrultuda, Türk Dünyası kavramıyla ifade edilen ve yaklaşık üç yüz milyonu aşkın kişinin Türkçe konuştuğu geniş coğrafyada yer alan yedi egemen Türk devletinin ceza hukukunun uygulanmasına ilişkin düzenlemelerinin karşılaştırmalı hukuk perspektifiyle ele alınması, varsa bu düzenlemelerden kaynaklanan olumsuzlukların tespiti çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu nedenle, özellikle ceza hukukunun uygulanmasında temel meselelerden biri olan suçun işlendiği yer ve zaman kavramlarına ilişkin ülke düzenlemeleri dikkate alınarak uygulama prensiplerinin ortaya konulması gerekmektedir.