TTK m. 360 hükmü uyarınca, esas sözleşmede öngörülmek suretiyle belirli pay veya pay sahibi grubuna ya da azlığa yönetim kurulunda temsil edilme imkânı tanınabilmektedir. Bu düzenlemenin temel amacı, yönetim organının belirlenmesinde etkili olabilecek güce sahip olmayan (azınlık) pay sahiplerinin, yönetim kurulunda temsil edilmelerine olanak sağlamak suretiyle, şirket yönetiminde etkili olabilmelerine ve böylece menfaatlerini daha iyi koruyabilmelerine imkân tanımaktır. Temsil edilme hakkı doğrultusunda yönetim kuruluna seçilen üye, görevini yerine getirirken -yönetim kurulu üyelerine tanınan diğer tüm haklardan olduğu gibi- geniş kapsamlı bilgi alma ve inceleme hakkından da istisnasız bir şekilde yararlanır. Bu bağlamda temsilci yönetim kurulu üyesi, şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında bilgi isteyebilir, soru sorabilir ve inceleme yapabilir (TTK m. 392). Temsil olunan pay sahipleri ise, temsilci yönetim kurulu üyesine oranla çok daha kısıtlı bilgi alma ve inceleme hakkına sahiptirler (TTK m. 437). Bu nedenle temsil edilme hakkına sahip olan pay sahipleri, temsilci üyenin edindiği bilgilerin kendilerine aktarılmasını ve böylece esasen pay sahiplerine tanınmamış olan bu geniş bilgi alma hakkından -temsilcileri vasıtasıyla- yararlanmak isteyebilirler. İşte söz konusu bu çalışmada, TTK m. 360 uyarınca seçilen temsilci yönetim kurulu üyesinin şirketin iş ve işlemleri hakkında elde ettiği bilgileri, temsilcisi olduğu pay sahiplerine aktarma yetkisinin olup olmadığı sorusuna cevap aranmıştır.

Doktrinde bu soruya olumlu yanıt veren görüş taraftarları olduğu gibi, sadakat yükümlülüğüne ve eşit işlem ilkesine aykırılık oluşturacağı gerekçesiyle bilgi aktarımına olumsuz yaklaşan görüş taraftarları da bulunmaktadır. Bu çalışmada ise, yönetim kurulunda temsilci bulundurma hakkının temel amacı ve işlevi göz önünde bulundurulduğunda -TTK m. 437/ 3 anlamında şirket sırları ve şirketin menfaatlerini zedeleyebilecek nitelikteki bilgiler hariç olmak üzere- temsil edilen pay sahiplerinin menfaatlerini ilgilendiren konulara ilişkin bilgilerin hak sahipleri ile paylaşılabileceği, zira ancak bu sayede temsil olunan pay sahiplerinin menfaatlerinin en etkili şekilde korunabileceği savunulmaktadır. Bu doğrultuda, yönetim kurulunda temsil edilme hakkının işin niteliği gereği hak sahiplerinin bilgilendirilmesi im- kânını per se beraberinde getirdiği; nitekim esas sözleşmede bu yönde bir düzenleme bulunması halinde bu hakkın aktif hale geleceği ve böylece temsil edilen pay sahipleri ile diğer pay sahipleri arasında “bilgi edinme hakkı” açısından zımni bir farklılık yaratılmış olacağı ileri sürülmektedir. Buna bağlı olarak da temsil edilen pay sahiplerine temsilci üye tarafından genel kurul dışında bilgi aktarılması halinde, diğer pay sahiplerinin TTK m. 437/2, c. 4 uyarınca aynı bilgiyi genel kurulda talep edemeyecekleri; çünkü bu ihtimalde bilginin alelade pay sahibi sıfatı dolayısıyla değil, temsil edilme hakkına sahip pay sahiplerine bilgi alma konusunda zımnen tanınmış olan özel hak sebebiyle verildiği görüşü savunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Yönetim kurulunda temsil edilme hakkı, Temsil edilen gruba bilgi aktarımı, Sadakat yükümlülüğü, Eşit işlem ilkesi.