Bilindiği gibi ticari nitelikte olmayan işlerde uygulanacak olan faize, adi faiz, ticari nitelikte olan işlere uygulanacak faize ise, ticari (işlerde) faiz denilmektedir. Ticari işin kapsamı ise Türk Ticaret Kanunu’nun 3. maddesinde “Bu Kanunda düzenlenen hususlarla bir ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve fiiller ticari işlerdendir.” düzenlemesi ile belirlenmiştir. Bundan başka yine Türk Ticaret Kanunu’nun 19. maddesinde bir tacirin borçlarının ticari olmasının asıl olduğu ve ikinci fıkrasında taraflardan yalnız biri için ticari iş niteliğinde olan sözleşmelerin, Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, diğeri için de ticari iş sayılacağı hükmü yer almaktadır.

Yukarıdaki kapsamda olan ticari işlerde taraflar Türk Ticaret Kanununun 8. maddesinin birinci fıkrasına göre faiz oranını serbestçe belirleyebilecektir. Ancak Türk Borçlar Kanunun 88. maddesinin ikinci fıkrasında, anapara faiz oranının taraflarca kararlaştırıldığı hallerde yıllık faiz oranının, aynı maddenin birinci fıkrası uyarınca faiz oranının doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre (3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun) belirlenecek olan yıllık faiz oranının yüzde elli fazlasını aşamayacağı belirtilmiştir. Bununla birlikte yine Türk Borçlar Kanununun 120. maddesinin ikinci fıkrası hükmüne göre, temerrüt faiz oranının taraflarca kararlaştırıldığı hallerde yıllık temerrüt faiz oranı, aynı maddenin birinci fıkrası uyarınca faiz oranının doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre (3095 sayılı Kanun) belirlenecek olan yıllık faiz oranının yüzde yüz fazlasını aşamaz.

Türk Borçlar Kanununda sözleşme ile kararlaştırılan faiz oranlarına ilişkin sınırlamaların ticari işlerde uygulanıp uygulanmayacağı öğretide tartışmalı olduğu kadar Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarında da ticari işlerde faizin uygulanmasına yönelik olarak tartışmalar bulunmaktadır. Yargıtay bazı kararlarında Türk Borçlar Kanunu’nun 88 ve 120.maddelerinin hükümlerinin emredici nitelikte olduğunu, taraflar ileri sürmese bile mahkemece kendiliğinden dikkate alınabileceğini kabul ederken bazı kararlarında ise ticari işlerde tarafların faiz oranını serbestçe kararlaştırabileceklerini, dolayısıyla Türk Borçlar Kanunu’nun 88 ve 120.maddesinde öngörülen sınırlamanın ticari işlerde uygulanmayacağı kabul etmiştir.

ANAHTAR KELİMELER: Ticari İş, Faiz, Ticari İşlerde Faiz, Faiz Oranı, Faizin Belirlenmesi.