e-kitap | Mirasa Konu Tarımsal Arazilerin Paylaşılması

Bu kitap, e-kitap formatında olduğu için 0,42 ağaç kesilmekten kurtarılmıştır.

E-Kitaplar

Mirasa Konu Tarımsal Arazilerin Paylaşılması

Yayınevi: Aristo Yayınevi
Yazar: Prof. Dr. Sezer ÇABRİ
Sayfa Sayısı: 58
Yayın Tarihi: 06.07.2021
Baskı: 1
Tür: E-kitap
Basılı Olsaydı Fiyatı: 20,00

20,00 TL

8,00 TL

Sepete Ekle

Bu kitap 4201 kez incelendi; 265 adet satıldı.

Kategoriler: Bütün Hukuk Kitapları, Kongreler / Sempozyumlar, Medeni Hukuk

Açıklama Yazar Bu Kitap İçin Kaç Ağaç Kesiliyor ?

Tarımsal arazilerin veya işletmelerin paylaşılması TMK m. 659-668 hükümleri arasında düzenlenmişti. Ancak 30/04/2014 tarih ve 6537 sayılı Kanunla söz konusu hükümler mülga edilmiş, tarımsal arazilerin^{^[1]} paylaşılması Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu m. 8/B-8/I hükümleri arasında düzenlenmiştir. Tarımsal arazilerin paylaşılmasının TKAKK’da özel olarak düzenlenmesinin temel sebebi, tarım arazilerinin bölünerek küçülmelerini engelleyerek tarımsal arazilerin ehil olan mirasçıya özgülenmesini sağlamaktır^{^[2]}. Ülkemizde günümüze kadar daha önce büyük olan tarımsal araziler miras yoluyla her geçişte küçük parçalara bölünmüş, bu da tarımsal arazilerden elde edilen verimin düşmesine sebep olmuştur. Tarım arazilerinin küçülmesi, arazilerden elde edilecek gelirin azalmasına, buna bağlı olarak da üretim için gerekli yatırımları yapılamamasına, bu da ülkenin tamamında üretim maliyetlerinin artmasına ve elde edilen tarım ürünlerinin azalmasına sebep olmuştur. Hatta uygulamaya bakıldığında tarımsal arazilere sahip birçok kişi yapılan masraflara nazaran elde edilen gelirin düşük olmasından dolayı tarımsal üretim yapmaktan vazgeçmiştir. TKAKK ile yapılan değişiklikle, tarım arazilerinin bölünmesinin engellenmesi, tarımsal üretimin devam etmesi için bu tür arazilerin ehil olan mirasçıya özgülenmesine ilişkin özel hükümler getirilmiştir^{^[3]}. Terekedeki tarımsal arazilerin paylaşılmasında özel hüküm niteliğindeki TKAKK m. 8/B-I hükümleri uygulanır. Tarımsal arazilerin paylaşılması sorunu birden fazla mirasçının bulunduğu hallerde söz konusu olur^{^[4]}. Tek bir mirasçının varlığı halinde tarımsal arazi mirasçıya kalır ve mirasçı tarımsal arazi üzerinde TKAKK’da getirilen kurallar dâhilinde dilediği gibi tasarruf edebilir^{^[5]}.

Yürürlükten kaldırılan TMK m. 559 vd. hükümlerinde tarımsal arazilerin paylaşılması, tarımsal arazilerin mirasçılardan birine verilmesi “özgülenmesi” terimiyle ifade edilmişti. Oysa TKAKK’da “özgüleme” terimi yerine “mülkiyetin devri” terimi kullanılmıştır. Hangi terimin kullanılacağı Adalet Komisyonu’nda tartışılmış, komisyon, özgülemenin mülkiyetin geçişini sağlamadığı gerekçesiyle mülkiyetin devri terimini kullanmayı tercih etmiştir. Oysa Miras Hukuku’nda özgüleme terimi, özgülemeye ilişkin mahkeme kararının kesinleşmesiyle birlikte terekede yer alan mal veya hakkın ilgili mirasçıya geçmesini sağlar^{^[6]}. Bundan dolayı Komisyonun görüşünün hukukî dayanağı bulunmamaktadır^{^[7]}. Biz çalışmamızda tarımsal arazilerin paylaşılmasında da TMK’ya uygun olarak “özgüleme” terimini kullanılacağız.

[1] TMK m. 659-668 hükümlerinde tarımsal arazilerin ve işletmelerin paylaşılması düzenlenmişken, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nda sadece tarımsal arazilerden söz edilmiştir.

[2] Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun temelini Anayasa’nın “Toprak mülkiyeti” başlığı altında düzenlenen 44. maddesi oluşturur. Bu hükme göre, “Devlet, toprağın verimli olarak işletilmesini korumak ve geliştirmek, erozyonla kaybedilmesini önlemek ve topraksız olan veya yeter toprağı bulunmayan çiftçilikle uğraşan köylüye toprak sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri alır. Kanun, bu amaçla, değişik tarım bölgeleri ve çeşitlerine göre toprağın genişliğini tespit edebilir. Topraksız olan veya yeter toprağı bulunmayan çiftçiye toprak sağlanması, üretimin düşürülmesi, ormanların küçülmesi ve diğer toprak ve yeraltı servetlerinin azalması sonucunu doğuramaz. Bu amaçla dağıtılan topraklar bölünemez, miras hükümleri dışında başkalarına devredilemez ve ancak dağıtılan çiftçilerle mirasçıları tarafından işletilebilir. Bu şartların kaybı halinde, dağıtılan toprağın Devletçe geri alınmasına ilişkin esaslar kanunla düzenlenir.”. Tarımsal taşınmazların paylaşılmasının özel olarak düzenlenmesinin sebepleri hakkında bkz. DURAL, Mustafa/ÖZ, Turgut, Türk Özel Hukuku, Cilt IV, Miras Hukuku, Onbirinci Bası, İstanbul 2017, s. 508 vd.; YAVUZ, Cevdet/TOPUZ, Murat, “Toprak Koruma Kanunu ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un Türk Medeni Kanunu’nun Miras Hukukuna İlişkin Hükümlerinde Yaptığı Değişiklikler”, MÜHF-HAD, Y. 2015, S. 2, Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın’a Armağan, s. 666 vd.; SAĞLAM, İpek, “Tarımsal İşletmelerin Özgülenmesi Sorunu ve Bu Sorunun Tarım Reformu Açısından Değerlendirilmesi”, MÜHF-HAD, C. 16, S. 1-2, s. 201 vd.; AYDOĞDU, Murat, “Toprak Sistemimiz ve Bir Yerel Mahkeme Kararının Düşündürdükleri: 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun Müşterek (Ortak) Mülkiyet İlişkisinde ve Ortaklığın Giderilmesi (İzalei Şuyu) Davasında Hangi Kapsamda Uygulanması Gerektiği Konusundaki Değerlendirmeler”, DEÜHFD, Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, C. 19, Özel Sayı, Y. 2017, s. 9 vd.; ERDOĞAN, Kemal, “Tarım Arazilerinin Miras Yoluyla İntikali”, SÜHFD, C. 24, S. 1, Y. 2016, s. 128 vd.; İMRE, Zahit/ERMAN, Hasan, Miras Hukuku, Gözden Geçirilmiş 13. Basım, İstanbul 2017, s. 505 vd.; ÖZÇELİK, Barış Ş., “5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nda 6537 Sayılı Kanun’la Yapılan Değişiklikler ve Değerlendirilmesi”, GÜHFD, C. XIX, Y. 2015, S. 1, s. 88 vd.; ÖZAY, Osman Levent, Tarım İşletmelerinin ve Arazilerinin Miras Yoluyla İntikali, Ankara 2015, s. 147 vd.; AÇIKGÖZ, Osman, Tarım Arazilerinde Önalım Hakkı (Tarımsal Önalım Hakkı), İstanbul 2018, s. 73-74; SEROZAN, Rona/ENGİN, Baki İlkay, Miras Hukuku ve Uygulama Çalışmaları, Güncellenmiş 5. Baskı, Ankara 2018, s. 598 vd.; İNAN, Ali Naim/ERTAŞ, Şeref/ALBAŞ, Hakan, Türk Medeni Hukuku, Miras Hukuku, 10. Bası, Ankara 2019, s. 579; EREN, Fikret/YÜCER AKTÜRK, İpek, Türk Miras Hukuku, Ankara 2019, s. 643 vd.; UYUMAZ, Alper/İLHAN, Onur, “Tarımsal Arazilerde Mülkiyetin Devri”, MÜHF-HAD, C. 24, S. 2, Aralık 2018, s. 862 vd.

[3] Bkz. YAVUZ/TOPUZ, s. 667 vd.; DURAL/ÖZ, s. 508 vd.; AÇIKGÖZ, s. 73-74; AYAN, Mehmet, Miras Hukuku, Gözden Geçirilmiş 9. Baskı, Ankara 2016, s. 327 vd.

[4] ERDOĞAN, s. 146-147.

[5] Tarımsal arazilerin paylaşılmasına ilişkin getirilen kurallar emredici nitelikte olup, mirasçıların kanunda öngörülenler dışında başka bir yola başvurması kural olarak mümkün değildir. Bkz. BAĞCI, Ömer, “Tarımsal Arazilerin Miras Yoluyla Kalması”, Yargıtay Kararları Işığında Güncel Medeni Hukuku Problemleri Sempozyumu Bildirileri, 8-9 Kasım 2018, Editörler: Tuğçe Tuzcuoğu-A. Hulki Cihan, İstanbul 2019, s. 458.

[6] Mahkeme kararının ayni etkili olduğu yönünde bkz. KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip, Miras Hukuku, Hiç değiştirilmemiş 3. Bası, İstanbul 1987, s. 688-699; DURAL/ÖZ, s. 482; ESCHER, Arnold, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Das Erbrecht, Zweite Abteilung: Die Erbgang (Art. 537-640), Dritte Auflage, Zürich 1960, Art. 604, N. 5a; TUOR, Peter/PICENONI, Vito, Berner Kommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Erbrecht, 2. Abteilung, Der Erbgang, Artikel 537-640 ZGB, Zweite Auflage, Bern 1966, Art. 604, N. 4f-4g; ARAL, Fahrettin, Türk Medenî Hukukunda Mirasın Taksimi Dâvası, Ankara 1979, s. 59; OĞUZMAN, M. Kemal, Miras Hukuku, Gözden geçirilmiş 6. bası, İstanbul 1995, s. 321; DURAL/ÖZ, s. 493; SEROZAN/ENGİN, s. 609-610; EREN/YÜCER AKTÜRK, s. 625; OZANEMRE YAYLA, Tolunay, Mirasın Paylaşılması, Ankara 2011, s. 265; AVCI, Mehmet Özgür, Mirasın Mahkeme Kararıyla Paylaşılması, İstanbul 2014, s. 154.